Иртэнге намаздан сон укыла торган тэсбихлэр
Тәсбих: фарыз яки сөннәт намаздан соңмы?
Сорау. Әссәламү галәйкүм! Берничә ел түбәндәге хәлне күзәтәм. Кайбер мөселман кардәшләребез фарыз намаздан соң ук тәсбих әйтергә тотына, гәрчә имам һәм мәчеткә йөрүче калган кешеләр тәсбихне сөннәт намаздан соң әйтә дә. Элек бу хәлгә игътибар бирмәскә тырыштым. Алар башка мәзһәбкә иярүчеләр булырга мөмкин дип уйладым. Әмма, бервакыт, аларның берсе актив агитация алып бара башлады, имештер, имам дөрес эшләми, бу – бидгать дип белдерде. Һәм алар кебек эшләргә – ягъни фарыз намаздан соң тәсбих әйтергә кирәк диде. Мин бөтенләй буталып беттем. Зинһар өчен, бу мәсьәләгә ачыклык кертергә ярдәм итсәгез иде. Рәхмәт.
Җавап. Вә галәйкүм әссәлам вә рәхмәтуллаһи вә бәрәкәтүһү.
Әйе, дөрестән дә, кызганыч ки, әмма мондый күренешләр булырга мөмкин. Гыйлем җитмәү һәм күп нәрсәләрне дөрес аңламау нәтиҗәсендә, кайбер кешеләр дини сорауларны үзләренчә аңлатырга тотына. Алай гына да түгел, алар өммәттә танылу алган чын галимнәр тапшырган белемнәрне кире кагып, абсолют хакыйкатькә дәгъва кыла башлый.
Әлеге сорауга җавап бирү өчен, сезне иң әүвәл галимнәребезнең методологиясе белән таныштырырга телибез. Аннары мөһим нәтиҗәләр чыгару мөмкин булачак.
Әлеге теманы тикшереп, имам Ибне Габидин (رحمه الله) болай дигән:
Автор сүзләре: сөннәт намазын “Аллаһүммә. ” сүзләрен әйтер өчен таләп ителгән вакыт аралыгына калдырып тору” Гайшәдән (رضي الله عنها) килә, әлеге хәдис Мөслим һәм Тирмизи җыентыкларында урын алган, ул түбәндәгеләрне әйткән:
«Аллаһы илчесе ﷺ (сөннәт алдыннан фарыз намазны үтәгәннән соң) әлеге доганы укыр өчен кирәк булган вакыттан да күбрәккә утырмаган:
اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَ مِنْكَ السَّلَامُ تَبَارَكْتَ يَا ذَا الجَلَالِ و الإكْرَامِ
“Аллаһүммә әнтәс-сәламү вә минкәс-сәлам табәрактә йә зәл-җәләли вәл-икрам”.
Тәсбих фарыз намаздан соң кылыну турында хәбәр ителгән хәдисләргә килгәндә, бу гамәлнең сөннәтне үтәр алдыннан эшләнүе әйтелми. Мондый хәдисләрдән аңлашылган дөрес мәгънә шулдыр ки: тәсбих сөннәт намазны үтәгәннән соң башкарылган, чөнки сөннәт турыдан-туры фарыз намаз белән бәйле булып тора һәм аны тулыландыра. Сөннәт шулай ук фарыз намаздан аерым булып тормый. Шул сәбәпле, сөннәттән соң башкарыла торган барлык гамәлләр фарыздан соң килүче гамәл булып тора. Моннан тыш, Гайшә (رضي الله عنها) вакыт аралыгын да искә ала. Димәк, әлеге хәдистән Пәйгамбәр ﷺ (һәрвакыт) нәкъ менә шул сүзләрне әйтүе хакында белдерелми. Мөгаен, бу хәдис Пәйгамбәр ﷺ (фарыз намазны үтәгәннән соң) әлеге сүзләрне әйтү өчен җитәрлек булган вакыт аралыгына игътибар юнәлтә. Шулай итеп, ул Пәйгамбәрнең ﷺ һәрбер фарыз намазны үтәгәннән соң түбәндәге сүзләрне әйтүе хакында сахих хәдисләрнең ике җыентыгында килгән мәгълүматка берничек тә каршы килми:
لا إلَهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، اللَّهُمَّ لَا مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْت وَلَا مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْت وَلَا يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْك الْجَدُّ
«Игълә Әссүнән» дип аталган хезмәттә имам Зәфар Әхмәд Усмани (رحمه الله) болай дигән:
إعلاء السنن: قلت: والظاهر أنه صلى الله عليه وسلم كان يأتي دبر الصلاة بواحد من الأذكار، فروي كل راو بما سمع وأما احتمال أنه كان يأتي بجميع الأذكار الواردة في دبر الصلاة كل يوم بعد كل صلاة فبعيد جدا، كما لا يخفى على من له أدنى فهم، فحديث عائشة محمول عندنا على فرض بعده سنة، والأحاديث التي ورد فيها الذكر الطويل دبر الصلاة محمولة عندنا على فرض ليس بعده سنة راتبة، وإن كان بعده سنة فبعد الفراغ منها. وبهذا تجتمع أحاديث الباب بأسرها. ووجه الفرق أن الراتب من توابع الفرائض، فينبغي أداؤها متصلة بها كما هو مقتضى التبعية، ولما ثبت من الأمر بالتعجيل في بعض الرواتب كما سيأتي فالتطبيق (بين أحاديث الباب) بالوجه الذي ذكرنا هو الأولى. وهذا هو الأمر الرابع من الأمور العشرة فتذكر.
Пәйгамбәрнең ﷺ һәр намаздан соң зикернең кайсы да булса бер төрен әйтүе ачык булып тора (алар хакында без югарыда сүз алып барган идек). Тапшыручыларның һәрберсе аңа ишетү насыйп булган зикер төре турында хәбәр иткән. Пәйгамбәрнең ﷺ һәрбер намаздан соң төрле хәдисләрдә телгә алынган барлык төр зикерләрне әйтеп чыгу ихтималлыгы – бик аз. Әлеге факт һичьюгы аз гына булса да аңларга теләге булган теләсә кем өчен ачык. Гайшәдән (رضي الله عنها) килгән хәдистән аңлашыла торган мәгънә фарызны укыганнан соң сөннәтләре үтәлә торган намазларга күрсәтә (биредә фарызны укыганнан соң Пәйгамбәр ﷺ сәлам догасын уку өчен кирәк булган вакыттан да күбрәк утырып тормыйча, сөннәтне үтәргә керешкән). Ә намаздан соң озак зикер кылу хәбәр ителүче хәдисләрдә фарыздан соң сөннәтләр укылмаучы намазлар турында әйтелә, әгәр фарыздан соң сөннәт булса, зикер сөннәттән соң әйтелә. Шулай итеп, барлык хәдисләр дә, берләштергәннән соң, бер мәгънәгә күрсәтәләр. Фикер каршылыкларының асылы асылы шунда ки: сөннәт намаз турыдан-туры фарыз намазга бәйләнгән, ул фарыз намаз белән бергәлектә башкарыла, бәйлелек бар, сөннәтне үтәүгә ашыгу кирәклеге раслана. Димәк, мондый тәҗрибә (ягъни күрсәтелгән тема буенча барлык хәдисләрне куллану тәҗрибәсе) иң дөресе булачак, бу хакта без югарыда әйтеп уздык.
1. Нинди дә булса дини-хокукый мәсьәләне караганда, хәнәфи мәзһәбе нигезендә, аерым хәдисләрне генә түгел, ә Аллаһы илчесенә ﷺ барып тоташкан барлык мәгълүматны да исәпкә алырга кирәк. Юкса, безнең хөкем (хокукый норма) эшләрнең чын торышын чагылдырмаячак.
2. Югарыда китерелгән хәдисләрдән фарыздан соң сөннәте булмаган намазлардан соң тәсбихне фарыздан соң башкарырга кирәклеге аңлашыла. Ягъни, иртәнге һәм икенде намазларыннан соң тәсбих фарыздан соң ук, имам “сәлам” догасын укыгач ук кылына. Ә фарыздан соң сөннәтләр укыла торган намазларда, без, фарыз намазны укыганнан соң, “сәлам” догасын укыйбыз, сөннәт намазны башкарабыз, ә аннары тәсбих әйтәбез. Мондыйларга өйлә, ахшам һәм ястү намазлары керә.
3. “Сәлам” догасы урынына төрле хәдисләрдә китерелгән кайсы доганы укысаң да була.
Намазның гамәлләре, укыла торган сүрәләр һәм догалар
Һәр намаз рәкәгатьләрдән тора. Рәкәгать – билгеле бер сүзләр һәм гамәлләр тәртибе. Намаз ике, өч һәм дүрт рәкәгатьтән торырга мөмкин.
Һәр намазның беренче рәкәгате түбәндәге гамәлләрдән тора:
1. Тәкбир әйтеп (“Аллаһу Әкбәр”) кулларны күтәрү.
2. Кыям – намаз вакытында басып тору.
3. Кыйраәт – намаз вакытында Коръән уку.
4. Рөкүгъ – намазда билгә тикле баш ию.
5. Каумә ‒ рөкүгътан тураеп басу һәм бераз басып тору.
7. Ике сәҗдә арасында утырып тору.
Икенче рәкәгатьтә өстәмә гамәл барлыкка килә – кагъдә. Кагъдә – икенче сәҗдәдән соң утырып тору һәм махсус дога – “Әт-тәхият” (“тәшәххүд”) догасын уку.
Һәр намазның соңгы рәкәгатендә тагы бер хәрәкәт – сәлам бирү өстәлә. Сәлам – башны башта уңга, аннан соң сулга борып, ике якка да «Әссәләму галәйкүм вә рахмәтуллаһ» сүзләрен әйтү.
1. Иртәнге намаз 4 рәкәгатьтән тора: 2 сөннәт, 2 фарыз.
2. Өйлә намазы 10 рәкәгатьтән тора: 4 сөннәт, 4 фарыз, 2 сөннәт.
3. Икенде намазы 4 рәкәгать фарыздан тора:
4. Ахшам намазы 5 рәкәгатьтән тора: 3 фарыз, 2 сөннәт.
5. Ястү намазы 6 рәкәгатьтән тора: 4 фарыз, 2 сөннәт.
Намазның гамәлләре
Аяк табаннары арасында 4 бармак киңлегендә буш ара калырлык итеп Кыйблага карап басырга, күзләрне сәҗдә урынына юнәлтергә. Ният кылабыз: «Аллаһ ризалыгы өчен бүгенге иртәнге намазның 2 рәкәгать сөннәтен укырга ниятләдем».
«Аллаһү әкбәр» сүзләрен әйтеп, тәкбир кылырга. Ирләр уч төпләрен кыйблага каратып, баш бармаклары колак йомшаклыгы биеклегенә җиткәнче кулларын күтәрә. Хатыннар уч төпләрен кыйблага каратып, бармаклары кушылган хәлдә, бармак очлары иңбашы биеклегендә булырлык итеп кулларын күтәрә. Ирләр уң кулларын сул кулы өстенә куеп, уң кулның чәнти һәм баш бармагы белән сул кулны беләзеге турысыннан боҗралап тоталар. Шул рәвешле тоташкан хәлдә кулларны кендек астына төшереп куялар. Хатыннар исә уң куллары сул кул өстендә булган хәлдә кулларын күкрәкләренә куялар. Ирләрдән аермалы буларак, хатыннар сул кулларын уң кулның бармаклары белән боҗралап тотмый. Шул рәвешле сез кыямда саналасыз. Кыямда килеш «Сәнә» догасын, «Әгузү бисмилләһне», «Фәтихә» сүрәсен һәм бүтән бер сүрәне рәттән укырга.
«Сәнә» догасы:
Сөбъхәәнәкәл-лааһүммә вә бихәмдикә вә тәбәәракәс- мүкә вә тәгәәләә җәддүкә вә ләәә иләәһә гайрүк («Аллаһым! Син һәртөрле кимчелектән өстенсең, бөтен мактаулар Сиңа, Синең исемең бик мөбарәк, даның олугтыр, вә Синнән башка илаһ юк, Синнән башкаларга гыйбадәт кылмыйбыз».)
Шуннан соң “әгузү”не һәм “бисмилләһ”не әйтәбез: Әгүүз̣ү билләәһи минәш-шәйтаанир-раҗиим. Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. («Аллаһның рәхмәтеннән ерак булган шайтаннан сакланып Аллаһка сыенамын. Бу дөньяда һәркемгә дә шәфкатьле, ә Ике рәкәгатьтән торган намазны уку тәртибе ахирәттә исә мөэминнәргә генә рәхимле булган Аллаһның исеме белән»).
Аннан соң «Фәтихә» («Әлхәм».дип тә атыйлар) сүрәсен укыйбыз: Әлхәмдү лилләәһи раббил-гәәләмиин. Әр-рахмәәнир- рахиим. Мәәлики-йәүмид-диин. Иййәәкә нәгбүдү үә иййәәкә нәстәгиин. Иһдинәс-сырааталь-мүстәкыйм. Сырааталь- ләз̣иинә әнгәмтә гәләйһим. Гайриль-мәгдууби гәләйһим үәләд-дааааааллиин. Әмин. («Бөтен галәмнәрнең Тәрбиячесе, Раббысы Аллаһка мактаулар булсын! Ул – мәрхәмәтле, рәхимле. Җәза көненең (Ахирәтнең) Хуҗасы. Бары тик Сиңа гыйбадәт кылабыз һәм Синнән генә ярдәм сорыйбыз. Безне туры юлга күндер. Сине ачуландырмаган һәм хак юлдан адашмаган кешеләр юлына күндер»).
Аннан соң Коръәннән тагы бер өстәмә сүрә укыйбыз. “Ихлас” сүрәсе: Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Куль һувәллааһу ахәд. Аллааһус-самәд. Ләм йәлид вә ләм йүләд. Вә ләм йәкүллүһу күфувән әхәд. (“Әйт: Ул – Аллаһ Бер, Аллаһ – Мәңгелек. Ул һичкемне тудырмады һәм һичкемнән тудырылмады. Һәм беркем Аңа тиң түгел”).
«Аллаһү Әкбәр» сүзләрен әйтеп билгә тикле иелергә, ягъни рөкүгъка китәргә, һәм шул хәлдә өч тапкыр әйтергә: Сөбхәәнә раббийәл-гәз̣ыйм. («Олуг Раббымны пакь дип беләм»).
Рөкүгътан тураеп басканда шул сүзләр әйтелә: Сәмигәл-лааһу лимән хәмидәһ («Аллаһы Тәгалә Үзен мактаган кешенең мактавын ишетә»).
Тураеп баскач әйтелә: Раббәнәә ләкәл-хәмд («Әй Раббыбыз, һәрбер мактау Сиңа гына тиеш»).
Сәҗдә – җиргә тикле иелү. «Аллаһү әкбәр» дип әйтеп, башта тезләрне, аннары кулларны, аннан соң маңгай белән борынны идәнгә тидерергә; бу вакытта баш куллар арасында була, аяклар җирдән аерылмый, күзләр борынга карый. Шул хәлдә түбәндәге сүзләр 3 тапкыр кабатлап әйтелә: Сөбхәәнә раббийәл-әгъләә («Бөек булучы Раббымны пакь дип беләм».)
«Аллаһү Әкбәр» сүзләрен әйтеп, маңгайны җирдән аерырга һәм тезләнеп утырырга. Куллар тезләргә куела, күз карашы үз алдыңа юнәлгән. Берничә секунд утырганнан соң, «Аллаһү Әкбәр» сүзләре белән икенче сәҗдәгә кителә һәм 3 тапкыр «Сөбхәнә Раббиәл-Әгълә» дип әйтелә. «Аллаһу әкбәр» сүзләре белән (икенче рәкәгатьне кылыр өчен) торып басырга һәм кыямда булган хәлдә кулларны берләштереп кендек астына төшерергә (ирләр) яки күкрәк өстенә (хатыннар) куярга. Шул рәвешле беренче рәкәгать тәмамлана.
Икенче рәкәгать беренчесе кебек үк кылына, бары “Сөбхәнәкә” догасы укылмый, “әгүзе” әйтелми. Алга таба икенче сәҗдәгә кадәр беренче рәкәгатьне укыган кебек укыйбыз, ә икенче сәҗдәдән соң утырабыз. Алга таба икенче сәҗдәгә кадәр беренче рәкәгатьне укыган кебек укыйбыз, ә икенче сәҗдәдән соң утырабыз.Куллар тез Ике рәкәгатьтән торган намазны уку тәртибе өстендә, күз карашы үз алдыңда (тезләргә карыйбыз). Шушылай утырган килеш рәттән «Әт-тәхият», «Салават», «Раббәнә әтинә» догалары укыла:
— Әт-тәхиййәәтү лилләәһи үәс-саләүәәтү үәт-таййибәәт. Әс-сәләәмү гәләйкә әййүһән-нәбиййү үә рахмәтул-лааһи үә бәракәәтүһ. Әс-сәләәмү гәләйнәә үә гәләә гибәәдил- ләәһиссаалихиин. Әшһәдү әл-ләәә иләәһә илләл-лааһу үә әшһәдү әннә Мүхәммәдән гәбдүһүү үә расүүлүһ («Тел гыйбадәтләре дә, тән гыйбадәтләре дә, мал гыйбадәтләре дә – һәркайсы Аллаһы Тәгалә өчен. Әй Пәйгамбәребез, Сиңа Аллаһының сәламе, рәхмәте һәм бәрәкәте булсын. Сәлам безгә дә һәм Аллаһы Тәгаләнең һәрбер изге бәндәләренә дә булсын. Күңелемнән гуаһлык бирәмен ки, дөреслектә, Аллаһы Тәгаләдән башка Илаһи зат һич юк. Шулай ук гуаһлык бирәмен ки, дөреслектә, Мөхәммәд – Аллаһы Тәгаләнең колы һәм илчесе»).
— Әллааһүммә салли гәләә Мүхәммәдин үә гәләә әәли Мүхәммәд. Кәмәә салләйтә гәләә Ибрааһиимә үә гәләә әәли Ибрааһиимә иннәкә хәмиидүм-мәҗиид. Әллааһүммә бәәрик гәләә Мүхәммәдин үә гәләә әәли Мүхәммәд. Кәмәә бәәрактә гәләә Ибраһиимә үә гәләә әәли Ибраһиимә иннәкә хәмиидүм- мәҗиид («Йә Рабби, Ибраһимга һәм аның гаиләсенә рәхмәтеңне биргән кебек, Мөхәммәдкә һәм аның гаиләсенә дә рәхмәтеңне бир. Дөреслектә, Син мактаулы һәм олуг зат. Йә Рабби, Ибраһимга һәм аның гаиләсенә бәрәкәтеңне биргән кебек, Мөхәммәдкә һәм аның гаиләсенә дә бәрәкәтеңне бир. Дөреслектә, Син — мактаулы һәм олуг зат»).
— «Раббәнәә әәтинә фид-дүнйәә хәсәнәтән үә фил-әәхырати хәсәнәтән үә кыйнәә гәз̣әәбән-нәәр» («Әй Раббыбыз! Безгә дөньяда һәм ахирәттә яхшылык бир, безне җәһәннәм газабыннан сакла»).
— Сәлам бирү. Элек башны уңга борып, аннан соң сулга борып (күз карашы иң башына юнәлгән), ике тапкырында да сәлам әйтергә: Әс-саләмү галәйкүм вә рәхмәтүллаһ («Сезгә Аллаһның сәламе һәм рәхмәте булсын»)
Моннан соң кулларны күтәреп бу дога укыла: Әллааһүммә әнтәс-сәләәмү үә минкәс-сәләәмү тәбәәрактә йәә з̣әл-җәләәли үәл-икраам («Йә Рабби, Син һәрбер бәладән саклаучы һәм тынычлык Синнән генә. Син – мөбарәк Зат, әй олуглык һәм хөрмәт Иясе Аллаһ».)
Шуның белән 2 рәкәгатьле намаз тәмам була.
4 рәкагатьтән торган намазлар уку тәртибе:
а) 4 рәкагатьтән торган фарыз намаз:
1 рәкагать: Субханакя, А‘узу, Бисмиллях, Фатиха, өстәмә сүрә.
2 рәкагать: Бисмиллях, Фатиха, өстәмә сүрә.
Беренче утыру: Әт-тәхият.
3 рәкагать: Бисмиллях, Фатиха.
4 рәкагать: Бисмиллях, Фатиха.
Соңгы утыру: Әт-тәхият, Салли-Барик, Раббана атина.
б) 4 рәкагатьле сөннәт намазлар:
1 рәкагать: Субханакя, А‘узу, Бисмиллях, Фатиха, өстәмә сүрә.
2 рәкагать: Бисмиллях, Фатиха, өстәмә сүрә.
Беренче утыру: Әт-тәхият.
3 рәкагать: Бисмиллях, Фатиха, өстәмә сүрә.
4 рәкагать: Бисмиллях, Фатиха, өстәмә сүрә.
Соңгы утыру: Әт-тәхият, Салли-Барик, Раббана атина.
Сөннәт намазмын фарыз намазыннан 3 һәм 4 рәкагатьләрдә Фатиха сүрәсеннән өстәмә сүрә укылуы белән аерыла.
Иртэнге намаздан сон укыла торган тэсбихлэр
ТАСБИХ ДОГАСЫ.
БисмиЛләәһир-Рахмәәнир-Рахииим!
Аллааһүммә тәкаббәл миннәә саләәтәнәә үә сыйәәмәнәә үә кыйәәмәнәә үә кыйра-әтәнәә үә рукүгәнәә үә сүҗүдәнәә үә кугудәнәә үә тәсбихәнәә үә тәһлиләнәә үә тәхашшүганәә үә тәдарруганәә. Аллааһүммә тәммим тәкъсыйиранәә үә тәкаббәл тәмәәмәнәә үәстәҗиб дугаа-әнәә үәгъфирь әхйәәнәә үәрхәм мәүтәәнәә йәә мәүләәнәә. Аллааһүммәх-фәзнәә йәә хәәфиз миң җәмиигыйль-бәләәйә үәл-әмрадъ. Аллааһүммә тәкаббәл миннәә һәзиһис-саләәтәл-фәрда мәгас-сүннәти мәга җәмиигый нүкъсаанәәтиһәә бифәдликә үә кәрамикә үә ләә тәдриб биһәә үҗүүһәнәә йәә иләәһәл-гааләмиин үә йәә хайран-нәәсыйрин. Тәүәффәнәә мүслимиинә үә әлхикънәә бис-саалихиин. Үә саллАллааһү Тәгаалә галәә хайри халькыйһи Мүхәммәдиү үә галәә әәлиһии үә әсхәәбиһии әҗмәгыйиин.
Әлхәмдү лиЛләәһи раббил-гааләмииин. Әәмиин!
Аллаһыбыз! Безнең намазларыбызны, уразаларыбызны, кыямыбызны, рукүгебезне, сәҗдәбезне, кагдәбезне, тәсбихебезне, тәһлилебезне,
түбәнчелегебезне һәм ялваруларыбызны кабул итсәң иде. Аллаһыбыз!
Кимчелекләребезне бетереп кылган гамәлләребезне, догаларыбызны кабул итсәң иде.
Йә, Хуҗабыз! Терекләребезне ярлыкап, үлекләребезгә рәхмәт кылсаң иде. Йә, рәхмәт кылучы Аллаһ! Фазылың һәм кәрамең белән бездән намазыбызны, кимчелекләре белән кабул ит. Ул намаз белән безнең йөзебезгә орма. Йә, барча галәмнәрнең Хак Мәгьбүде һәм ярдәм кылучыларның камилрәге, безне мөселман булган хәлдә вафат
кыл һәм безне изге кешеләргә тоташтыр. Аллаһ Тәгалә халыкларының яхшырагы Мүхәммәд галәйһис-сәләмгә вә аның әһеле вә сәхәбәләренең барчасына да рәхмәт кылсаң иде. Барлык галәмнәрнең Раббысы Аллаһка, дан һәм мактаулар булсын! Әәмиин!
#абмшдин #абмшвәгазь #намаз #Аллаһ #абмшдогалар
Гульфия, ШУШЫ ЯЗМАНЫ БАРЫГЫЗДА УКЫП ЧЫГЫГЫЗ ӘЛЕ.
Бик күп кешеләр, «Тәңрем», «Ходай» язса, «Ходай» кушса, «Ходаем», дип ялваралар, бу зур ялгышлык. Аллаһы Тәгаләнең 99 исеме бар, шулар арасында «Тәңре», «Ходай» дигән исемнәр юк. «Ходай», «Тәңре» исемнәре исламга кадәр мәҗүсиләрдән кереп калган исем, диләр дин белгечләре. Шулай итеп Аллаһы Тәгаләнең 99 исеменең кайсын гына әйтеп мөрәҗәгать итсәң дә дөрес.
Показать полностью.
«Тәңре», «Ходай» сүзләре кайдан кергән?
Безнең татар халкында «Ходай», «Ходаем» сүзләре кулланышка кергән. Аллаһ Тәгалә Коръәни Кәримдә Үзенә күркәм исемнәр белән дәшүне сорый. Аллаһның 99 исеме арасында «Ходай» сүзе юк. Бу Аллаң Сүбехәнә вә Тәгаләгә кушамат тагу булып чыкмыймы?
«Тәңре» сүзе дә тәңречелек (күп аллалык) вакытыннан кереп калган бит. «Ходай» сүзе безгә каян Ьәм кайчан кергән? Бу сүз гәзит битләреңдә дә, башка матбугатта да кулланыла. Әгәр дә без кушамат белән мөрәҗәгать итәбез икән, Аллаһ Тәгалә дә безнең теләк-дога- ларыбызга колак салмаска мөмкин. Чөнки без — кешеләр дә үзебезгә кушамат белән дәшүне бик үк өнәп бетермибез.Беренче соравыгыз Аллаһ Тәгаләне бүгенге көндә бәгъзе бер кешеләр атап йөри торган сүзләргә кагылышлы. Әлбәттә, сезнең фикерегез дөрес. «Ходай» һәм «Тәңре» дигән сүзләрКоръәни Кәримдә очрамыйлар. Ләкин бу сүзләрнең килеп чыгышына кагылышлы сорауларны татар теле белгечләренә, этимологларына бирү кирәк. Кыскача гына әйтеп киткәндә, «Ходай» сүзе фарсы теленнән кергән, мәгънәсе «Илаһи Зат» дигәнне белдерә. Шулай ук «Тәңре» дигән сүз дә безнең Идел буенда һәм башка төрки халыкларда шушы Илаһи Затны билгели торган исем. Ләкин шулай Илаһи Затны билгели торган сүз булуга карамастан, Коръәни Кәримдә булмаган һәм дә хәдисләрдә очрамаган исемнәр белән Аллаһ Тәгаләнең затын атамасак иде. Ни өчен дигәндә, бүгенге көндә урыс телендә сөйләшүче мөселманнар тарафыннан «Аллаһ Тәгалә» урынына «Аллаһ» сүзен алмаштырып «Бог» дигән сүзне куллану гадәткә кереп китте. Бу инде, әлбәттә, бер дә килешмәгән гамәлләрдән, күренешләрдән хисаплана. Әмма урыс милләте кешеләре белән очрашып сөйләшкәндә, алар үзләре әйткәнчә, «бог» сүзен куллану хата булмас.
Инде дәлилгә кагылганда, Аллаһ Тәгалә Коръәни Кәримдә әйтә: «Аллаһ Тәгаләнең яхшы, күркәм исемнәре бар, шуның белән сорагыз», — ди. Ягъни: шул исемнәр белән Аллаһ Тәгаләгә мөрәҗәгать итегез, дигән мәгънә килеп чыга бу сүзләрдән.
Календарьдан күчереп яздым.
2018 ел 20 нче март.
АЛЛАҺ ТӘГАЛӘНЕҢ 99 ИСЕМЕН КУЯМ.
Тасбих намаз
Тасбих намаз, как и тахаджуд относится к намазам (мандуб), которые Пророк (с.а.с.) иногда совершал, а иногда и оставлял.
Что такое тасбих намаз и его достоинства
Намаз тасбих получил свое название от того что эта молитва отличается от других многократным произнесением восхвалений Аллаху которым она сопровождается. При этом первым восхвалением идут слова «Субхоналлах», произнесение которых на арабском языке называется «Тасбих». Упоминающих достоинства тасбих намаза пришло немало хадисов, однако, все они слабые. Но когда есть много слабых хадисов то, по мнению многих ученых их можно использовать в подобных ситуациях для личного поклонения. Одним из таких хадисов (одни ученые посчитали его слабым хадисом, другие нет) является следующий хадис, переданный от Абу Рафиа, который сказал, что Посланник Аллаха (с.а.с.) сказал своему дяди Аббасу, да будет доволен им Аллах:
«يَا عَمِّ أَلَا أَصِلُكَ، أَلَا أَحْبُوكَ، أَلَا أَنْفَعُكَ؟ قَالَ: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، قَالَ: يَا عَمِّ صَلِّ أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ تَقْرَأُ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ وَسُورَةٍ، فَإِذَا انْقَضَتِ الْقِرَاءَةُ فَقُلْ: اللهُ أَكْبَرُ، وَالْحَمْدُ لِلهِ، وَسُبْحَانَ اللهِ ، وَلَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً قَبْلَ أَنْ تَرْكَعَ ، ثُمَّ ارْكَعْ فَقُلْها عَشْرًا، ثُمَّ ارْفَعْ رَأْسَكَ فَقُلْهَا عشْرًا، ثُمَّ اسْجُدْ فَقُلْها عَشْرًا، ثُمَّ ارْفَعْ رَأْسَكَ فَقُلْهَا عَشْرًا، ثُمَّ اسْجُدْ فَقُلْهَا عَشْرًا ثُمَّ ارْفَعْ رَأْسَكَ فَقُلْها عَشْرًا قَبْلَ أَنْ تَقُومَ، فَذَلِكَ خَمْسٌ وَسَبْعُونَ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ وَهِيَ ثَلاثُ مِائَةٍ في أَرْبَعِ رَكَعاتٍ، وَلَوْ كَانَتْ ذنُوبُكَ مِثْلَ رِمْلِ عَالِجٍ غَفَرَهَا اللهُ لَكَ. قَالَ: يَا رَسُولَ اللهِ وَمَنْ يَسْتَطِيعُ أَنْ يَقولَهَا فِي يَوْمٍ؟ قَالَ: إِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ أَنْ تَقُولَهَا فِي يَوْمٍ ، فَقُلْهَا فِي جُمُعَةٍ، فَإِنْ لَمْ «تَسَتَطِعْ أَنْ تَقُولَهَا فِي جُمُعَةٍ فَقُلْهَا فِي شَهْرٍ. فَلَمْ يَزَلْ يَقُولُ لَهُ حَتَّى قَالَ: فَقُلْهَا فِي سَنَةٍ. – «О дядя, не хочешь ли ты, чтобы я одарил тебя, принес тебе пользу? Сказал дядя: «конечно о Посланник Аллаха». Сказал Пророк: «О дядя молись четыре ракаата, читая в каждом ракаате аль-Фатиху и суру. Когда завершишь чтение скажи: Аллаху акбару, альхамду лилЛахи, субханалЛахи, ля иляха иллялЛаху пятнадцать раз, прежде чем совершишь поясной поклон. Затем соверши поясной поклон и скажи их (эти слова) десять раз. Затем подними свою голову и скажи их десять раз. Затем соверши земной поклон и скажи их десять раз. Затем подними свою голову и скажи их десять раз. Затем соверши земной поклон десять раз. Затем подними свою голову и скажи их десять раз, прежде чем встанешь. И получается семьдесят пять раз в каждом ракаате и это триста раз в четырех ракаатах. И если будут твои грехи подобны огромным пескам, Аллах простит их тебе». Сказал дядя: «О Посланник Аллаха, а кто сможет произносить их (совершать эту молитву) каждый день?» Сказал Пророк: если ты не сможешь произносить их каждый день, то произноси в пятницу (т.е. раз в неделю). Если не сможешь в пятницу, то произноси их раз в месяц». И продолжал он говорить пока не сказал: «и произноси их раз в год»». «Сунан ат-Тирмизи», хадис №485.
Время тасбих намаза
Этот намаз можно совершать в любое время дня и ночи, кроме времени, когда совершения подобных намазов считается не желательным. Если есть возможность можно совершать тасбих намаз один раз в день или ночь, если нет возможности, то раз в неделю, или месяц, или год, или хотя бы раз в жизни.
Как совершают тасбих намаз и молитвы (восхваления) произносимые в нем?
Тасбих намаз состоит из четырех ракаатов, которые можно совершить как в два намаза по два ракаата, так и один намаз в четыре ракаата с одним саламом в конце. Порядок совершения тасбих намаза такой же как и любой другой намаз из двух или четырех ракаатов. Единственное, что в этой молитве много раз произносятся тасбихаты (восхваления Бога).
В каждом ракаате эти слова произносятся по 75 раз, как было упомянуто в выше приведенном хадисе:
Есть и второй вариант произнесения тасбиха:
Что делать если забыл прочитать восхваления (тасбих)
Если в каком-либо месте по забывчивости была пропущена формула восхваления (Субхоналлах…..) и вы вспомнили об этом только в следующем рукне (действии) намаза, то возвращаться обратно, чтобы прочитать пропущенное не надо. Пропущенный тасбих можно прочитать в том действии, где вы находитесь, если это действие не из коротких рукнов намаза (стояние после поясного поклона, сидение между двумя земными поклонами). Например, вы не прочитали тасбих молитвы после аль-фатихи, тогда можно прочитать их в поясном поклоне (добавив к десяти тасбихам поясного поклона). Однако если вы забыли прочитать тасбих в поясном поклоне, то восполнять их при стоянии после поясного поклона нельзя, так как это стояние относится к коротким действиям намаза, которые удлинять нельзя. В таком случае вы можете восполнить пропущенные восхваления в следующем за коротким действием длинном действии намаза – в нашем примере это земной поклон.
Не желательным является совершения подсчета восхвалений (тасбихов) произносимых в тасбих намазе с помощью пальцев, если человек в силах запоминать их. Если запомнить трудно, то можно использовать пальцы.
Суры читаемые в молитве тасбих
Хотя точных, достоверных сведений о чтении определенных сур в тасбих намазе до нас не дошло, однако в некоторых книгах передается, что у сподвижника Пророка (с.а.с.) ибн Аббаса, да будет доволен Аллах ими обоими, спросили о сурах читаемых в этом намазе и он назвал суры ат-Такасур (102-я сура), аль-Аср (103-я сура), аль-Кафирун (109-я сура) и аль-Ихлас (112-я сура).
Некоторые ученые посчитали, что будет предпочтительным чтения сур аль-Хадид (57-я сура), аль-Хашр (59-я сура), ас-Софф (61-я сура) и ат-Таг’абун (64-я сура), так как они более подходящие для этого намаза («Раддуль- Мухтар», Т. 2. Стр. 471-472).
Дуа читаемое после тасбих намаза
Желательно прочитать в конце намаза, после ат-ташаххуда и перед саламом, следующую молитву:
«اللَّهُمَّ إنِّي أَسْأَلُك تَوْفِيقَ أَهْلِ الْهُدَى، وَأَعْمَالَ أَهْلِ الْيَقِينِ، وَمُنَاصَحَةَ أَهْلِ التَّوْبَةِ، وَعَزْمَ أَهْلِ الصَّبْرِ، وَجِدَّ أَهْلِ الْخَشْيَةِ، وَطَلَبَ أَهْلِ الرَّغْبَةِ، وَتَعَبُّدَ أَهْلِ الْوَرَعِ، وَعِرْفَانَ أَهْلِ الْعِلْمِ حَتَّى أَخَافَك. اللَّهُمَّ إنِّي أَسْأَلُك مَخَافَةً تَحْجِزُنِي عَنْ مَعَاصِيك حَتَّى أَعْمَلَ بِطَاعَتِك؛ وَعَمَلًا أَسْتَحِقُّ بِهِ رِضَاك، حَتَّى أُنَاصِحَكَ بِالتَّوْبَةِ خَوْفًا مِنْك، وَحَتَّى أُخْلِصَ لَك النَّصِيحَةَ حُبًّا لَك، وَحَتَّى أَتَوَكَّلَ عَلَيْك فِي الْأُمُورِ حُسْنَ ظَنٍّ بِك، سُبْحَانَ خَالِقِ النُّورِ».
«Аллохумма инни́ асъалука тавфи́къа ахлиль-худа́, ва аъма́ла ахлиль-якъы́н, ва муна́сохата ахлит-тавбата, ва ‘азма ахлис-собри, ва джидда ахлиль-хошяти, ва толаба ахлир-раг’бати, ва та’аббуда ахлиль-вара’ы, ва ‘ырфа́на ахлиль-‘ылми хатта́ ахо́фака. Аллохумма инни́ асъалука мухо́фатан тахджизуни́ ‘ан ма’а́сы́ка хатта́ аъмала бито́’атика; ва ‘амалан астахикъкъу бихи ридо́ка, хатта́ ана́сыхака биттавбати ховфан минка, ва хатта́ ахлиса лакан-насы́хата хуббан лака, ва хатта́ атаваккала алайка филь-уму́ри хусна зоннин бика, субха́на хо́ликъын-ну́р».
«О Аллах, поистине я прошу у тебя успеха людей прямого пути, и дел людей истины, и искренности людей покаяния, и решимости людей терпения, и усердия людей страшащихся, и искания людей желающих искать, и поклонения людей глубоко богобоязненных, и познания людей знающих пока я не начну бояться тебя. О Аллах, поистине я прошу у тебя боязненности удерживающей меня от неповиновения тебе пока я не начну совершать угодные тебе дела; и прошу дел через которые я заслужу твое довольство пока я не проявлю искренность в покаянии боясь тебя, и пока моя искренность не будет чистой в любви к тебе, и пока я не начну полагаться на тебя в делах, имея хорошее представление о тебе. Слава Создателю света».